از علائم و علل بی اختیاری ادرار تا درمان آن

بی اختیاری ادرار که با کاهش کنترل مثانه همراه است، مشکلی است شایع که شدت آن می تواند از ترشح ادرار به هنگام سرفه و عطسه و یا نیاز فوری به دفع ادرار متغیر باشد. این اختلال می تواند با بالا رفتن سن شدت بگیرد. در صورتی که بی اختیاری، زندگی روزانه را مختل کرده باشد، جهت درمان باید به پزشک مراجعه کرد.
در برخی افراد تغییر در سبک زندگی و یا دیگر اقدامات پزشکی می تواند به رفع این مشکل کمک کند.

علائم و نشانه های بی اختیاری ادرار

بسیاری از افراد مبتلا به بی اختیاری ادرار، با مقداری ترشح از ادرار روبرو می شوند. برخی انواع بی اختیاری عبارت است از:
– بی اختیاری استرسی: در این نوع بی اختیاری، ادرار در پی فشار وارده به مثانه هنگام سرفه، عطسه، خندیدن، ورزش کردن و یا بلند کردن اجسام سنگین تراوش می کند.
– بی اختیاری اضطراری: فرد نیاز فوری به دفع ادرار پیدا می کند. این نوع بی اختیاری می تواند به دلیل شرایطی مانند عفونت ها، اختلالات عصبی و یا دیابت ایجاد شود.
– بی اختیاری سرریزی: فرد به صورت مکرر و ادامه دار و به دلیل عدم تخلیه کامل مثانه، ترشح ادرار دارد.
– بی اختیاری عملکردی: اختلالات ذهنی و فیزیکی می توانند مانع رفتن فرد به دستشویی شوند. به عنوان مثال، افراد مبتلا به آرتروز قادر به درآوردن سریع لباس های خود نیستند.

علت بی اختیاری ادرار چیست؟

بی اختیاری ادرار بیماری نیست، بلکه یک نشانه است که می تواند در پی عادات روزانه، شرایط پزشکی و یا مشکلات فیزیکی ایجاد شود. معاینه توسط پزشک، علت بروز این اختلال را مشخص خواهد کرد.

بی اختیاری موقتی

برخی نوشیدنی ها، مواد غذایی و داروها می توانند ادرار آور باشند و باعث تحریک مثانه و افزایش حجم ادرار شوند. موادی از قبیل الکل، کافئین، نوشیدنی های قندی، شکلات ها و دوز بالای ویتامین C.
بی اختیاری هم چنین می تواند در پی ابتلا به شرایط پزشکی قابل درمان نیز ایجاد شود. از جمله:
– عفونت مجاری ادراری. عفونت می تواند باعث شود فرد نیاز فوری به دفع ادرار پیدا کند و در برخی موارد، منجر به بروز بی اختیاری نیز خواهد شد.
– یبوست. رکتوم که در نزدیکی مثانه واقع شده است، دارای تعداد بالایی عصب است. سفت شدن مدفوع می تواند باعث فعال شدن این اعصاب و افزایش تعداد دفعات ادرار شود.

بی اختیاری مزمن

بی اختیاری ادرار می تواند به دلیل مشکلات فیزیکی و یا تغییراتی از قبیل:
– بارداری
– زایمان
– بالا رفتن سن
– یائسگی
– هیسترکتومی
– بزرگ شدن و یا سرطان پروستات
– انسداد مجاری ادراری
– اختلالات عصبی
ایجاد شود.
از جمله عوامل موثر در بروز بی اختیاری ادرار می توان به مواردی از قبیل سن، جنسیت (خانم ها بیشتر در معرض بی اختیاری ادرار قرار دارند)، چاقی و اضافه وزن، استعمال دخانیات، سابقه خانوادگی و ابتلا به دیگر بیماری ها اشاره کرد.

آیا بی اختیاری ادرار می تواند عوارضی را به همراه داشته باشد؟

بی اختیاری ادرار مزمن می تواند با عوارض زیرهمراه باشد:
– مشکلات پوستی: راش ها و عفونت های پوستی در پی خیس بودن دائمی پوست
– عفونت مجاری ادراری: بی اختیاری می تواند احتمال تکرار مجدد عفونت های ادراری را افزایش دهد
– تاثیر بر روی زندگی فردی: بی اختیاری ادرار می تواند بر روی روابط فردی و اجتماعی تاثیر بگذارد

آیا راهی برای پیشگیری از بروز بی اختیاری ادرار وجود دارد؟

اغلب این گونه می توان گفت که راهی برای پیشگیری کامل از بروز بی اختیاری ادرار وجود ندارد، اما رعایت یک سری موارد می تواند احتمال بروز را کاهش دهد. از جمله:
– داشتن وزن بدنی ایده آل
– انجام تمرینات کف لگنی
– دوری از مصرف کافئین، الکل و مواد غذایی اسیدی
– مصرف هر چه بیشتر فیبر، به منظور پیشگیری از بروز یبوست
– کنار گذاشتن استعمال دخانیات

راه های تشخیص بی اختیاری ادرار

آن چه که اهمیت دارد این است که نوع بی اختیاری و علائم و نشانه ها باید تشخیص داده شود تا طرح درمان ریخته شود.
در ابتدا پزشک به بررسی سوابق پزشکی و معاینه فیزیکی می پردازد. بررسی موارد زیر نیز می تواند به تشخیص قطعی تر کمک کند:
– آنالیز ادرار: نمونه ادرار گرفته شده از لحاظ علائمی از عفونت، خون و یا دیگر ناهنجاری ها بررسی می شود.
– بررسی مثانه: هر آن چه بیمار میاشامد، زمان ادرار، حجم ادرار و تعداد دفعات بی اختیاری به مدت چند روز ثبت خواهد شد.

درمان بی اختیاری ادرار به چه صورت می باشد؟

درمان بی اختیاری ادرار با توجه به نوع، شدت و علت بروز اختلال در نظر گرفته می شود. در برخی موارد، ترکیبی از درمان ها نیاز می باشد. در صورتی که شرایط خاصی علت بروز بی اختیاری باشد، نسبت به درمان آن شرایط خاص باید اقدام صورت گیرد.
در ابتدا، درمان های غیر تهاجمی برای بیمار در نظر گرفته می شود و در صورت عدم بهبودی، سایر گزینه ها مطرح خواهند شد.

تکنیک های رفتاری

ممکن است موارد زیر از سوی پزشک توصیه شود:
– از بیمار خواسته می شود رفتن به دستشویی را به تاخیر بیندازد. به عنوان مثال، ده دقیقه ادرار را نگه دارد. هدف از این کار طولانی شدن زمان احساس ادرار و رفتن به دستشویی می باشد.
– شما می توانید یاد بگیرید مثانه خود را کامل تخلیه کنید تا از بروز بی اختیاری سرریزی نیز پیشگیری شود.
– هر دو تا چهار ساعت یکبار ادرار کنید، به جای این که صبر کنید تا نیاز فوری به دفع ادرار پیدا کنید.
– مصرف آب و مایعات را کنترل کنید تا کنترل مثانه نیز بیشتر شود. تا جایی که می توانید مصرف الکل و کافئین را محدود و در مقابل، فعالیت های بدنی و ورزش را بیشتر کنید.

انجام تمرینات کف لگنی

این تمرینات باید به طور مرتب تکرار شوند تا به استحکام عضلاتی که ادرار را کنترل می کنند، کمک شود. این تمرینات که با عنوان تمرینات کگل شناخته می شوند، برای بی اختیاری ادرار استرسی بسیار موثر خواهند بود.
مراحل انجام این تمرینات به شرح زیر می باشد:
– تنگ کردن و انقباض عضلاتی که برای متوقف کردن ادرار از آن ا استفاده می کنید. پنج ثانیه در همین حالت بمانید و سپس عضلات را رها کنید.
– سعی کنید هر انقباض را در حدود ده ثانیه حفظ کنید.
– این تمرین را حداقل سه مرتبه در طول روز تکرار کنید.

تحریک الکتریکی

الکترودهایی به طور موقت به رکتوم و واژن وصل می شوند تا عضلات کف لگنی را تحریک کنند و باعث استحکام این ناحیه شوند. تحریک الکتریکی می تواند به طور موثری به درمان بی اختیاری استرسی کمک کند، اما معمولا نیاز است درمان به مدت چند ماه ادامه پیدا کند.

مصرف دارو

مصرف دارو نیز می تواند به درمان بی اختیاری ادرار کمک کند. با مراجعه به بهترین متخصص زنان تهران و معاینه وی می توانید داروهای مناسب را مصرف کنید.

دستگاه های پزشکی

دستگاه هایی وجود دارند که به گونه ای طراحی شده اند که به درمان بی اختیاری ادرار در خانم ها کمک می کنند:
– دستگاهی مشابه یک تامپون کوچک قبل از انجام فعالیت های خاص داخل پیشابراه قرار می گیرد. این دستگاه از نشت و تراوش ادرار پیشگیری خواهد کرد.
– پساری: حلقه ای نرم که در تمام طول روز داخل واژن قرار می گیرد. استفاده از این دستگاه برای خانم هایی که افتادگی علت بروز بی اختیاری است، مناسب می باشد.
جراحی
در صورت عدم بهبود علائم با روش های گفته شده، روش های جراحی از سوی پزشک در نظر گرفته خواهد شد:
– روش اسلینگ: نوارهایی از بافت بدن، مواد مصنوعی و یا مش به منظور ایجاد بندهایی اطراف پیشابراه مورد استفاده قرار می گیرند. این بند کمک می کند تا پیشابراه هنگام سرفه و یا عطسه بسته نگه داشته شود. این روش به درمان بی اختیاری استرسی کمک می کند.
– جراحی افتادگی: در خانم هایی که ترکیبی از انواع بی اختیاری را دارند، جراحی می تواند شامل روش اسلینگ و یا جراحی افتادگی باشد.
– اسفنکتر مصنوعی ادرار: در آقایان، حلقه کوچک مملوء از مایعی اطراف گردن مثانه کار گذاشته می شود تا اسفنکترها بسته نگه داشته شوند. هنگام ادرار، خود فرد دریچه موجود زیر پوست را فشار می دهد تا حلقه خالی و امکان تخلیه ادرار از مثانه فراهم گردد.

Source: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/urinary-incontinence/symptoms-causes/syc-20352808